The MNR’s military operations against Inner Mongolia and its political influence.

AOKI Masahiro

1924 онд Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс байгуулагдан Монголчуудын нэгдэл ба тусгаар  тогтнолыг эргэн хайх үйл ажиллагаа эрс хөгжиж эхлэжээ. Үүний талаар урьдын судалгаанд нь ,  Дотоод Монголын Ардын Хувьсгалт Намын үйл ажиллагааг л судлаж иржээ. Бид энэхүү өгүүлэлд 1924 оны сүүлчид үүссэн Хаалганы бослогыг ашиглан БНМАУ-ын удирдагчид Ринчино нар Өвөр Монголд оролцон өөрийн нөлөөг өргөтгөхөөр ажиллаж, Монголд суугаа Коминтерний төлөөлөгч Т . Рыскуловтой санаа зөрөлдөн тэмцсэнийг судлан илэрхийлэх болно.

1924 оны сүүлчид Мүгдэн-Жилигийн дайнаар Хойд Хятад орон түгшүүртэй байдалд орж  улмаар Хаалганд цэргийн бослого үүсчээ. Харин Ринчино зэрэг БНМАУ-ын зарим удирдагчид  үүнийг ашиглан хязгаарын цэрэгт тушаал гарган хил залгаа Өвөр Монголын нутаг (Шилийн  Гол)- т оролцон бослого гаргахаар уриалан туслахыг амлажээ. Харин Рыскулов үүнийг мэдэж эрс эсэргүүцэн тушаалыг устгажээ.

Энэхүү хэрэг явдал үүгээр үл барам, Ринчино, Рыскуловын улс төрийн тэмцлийн нэг учир  шалтгаан болж өөрчилжээ. Хэрэв Рыскулов нь Монголчуудын хилийн цаадах үйл ажиллагааг  зөвхөн нууц ажлаар хязгаарлаж байсан бол, Ринчино нь шууд оролцох маягаар хамаарах арга  хэмжээг хайж байсан бололтой .

Хаалганыбослогоос үүссэн энэхүү үйл явц нь, 1924 оны сүүлийн үед Ринчино зэрэг БНМАУ - ын зарим удирдагчдыг ДМАХН - ын хэрэг явдлаас өөр аргаар Монголчуудын нэгдэл ба тусгаар  тогтнолыг эрэн хайх үйл ажиллагааг явуулах бодлоготой байсныг харуулж байгаа хэмээнбид  үзэж байна.